Công tác giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng và nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị là yêu cầu cấp bách và thường xuyên của Đảng. Công tác giáo dục lý luận chính trị của Đảng đối với đội ngũ cán bộ, đảng  viên là việc việc tuyên truyền, phổ biến những nguyên lý của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và quần chúng, để từ đó nhằm hình thành thế giới quan khoa học, phương pháp tư duy và phương pháp làm việc biện chứng, khoa học, góp phần thúc đẩy tính tích cực, chủ động, ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên. Hội nghị Trung ương Đảng 5 khoá X chỉ rõ “Công tác lý luận chính trị đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng làm cho hệ tư tưởng của Đảng của giai cấp công nhân, lý tưởng xã hội chủ nghĩa, những giá trị tốt đẹp trong truyền thống văn hóa dân tộc, những tinh hoa văn hóa thế giới chiếm vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội”(1).

Thực tế cho thấy, những năm qua, các thế lực thù địch đã ra sức thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” để chống phá cách mạng Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực chính trị - tư tưởng, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng  - an ninh và đối ngoại, với trọng tâm là cổ xúy hệ tư tưởng tư sản, âm mưu xóa bỏ lý luận chủ nghĩa Mác  - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội... Mục tiêu cuối cùng mà các thế lực thù địch hướng tới là làm sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Mặc dù âm mưu “diễn biến hòa bình” của chúng là nhất quán, nhưng trong bối cảnh mới, nó được thực hiện với những phương thức, thủ đoạn mới tinh vi, xảo quyệt hơn. Các thế lực thù địch triệt để lợi dụng các phương tiện truyền thông và mạng Internet  để tiến hành các hoạt động chống phá ta, đồng thời thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.  Đảng ta xác định, cùng với âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cũng là nguy cơ không thể xem thường đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng. Tác hại của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên cũng rất lớn, nó không chỉ đối với vai trò của cán bộ, đảng viên mà còn đối với vai trò và sự lãnh đạo của Đảng. Từ những hạn chế, yếu kém của cán bộ, đảng viên sẽ làm cho nhân dân suy giảm và mất dần niềm tin vào cán bộ, đảng viên, từ đó mà dẫn đến suy giảm và mất dần niềm tin vào vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước đối với xã hội. Từ đó, Nhân dân sẽ không tin tưởng vào đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Điều đó sẽ hạn chế việc phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Xác định vai trò quan trong của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị, trong những năm qua Thường trực Tỉnh ủy Lạng Sơn chú trọng chỉ đạo quyết liệt từ cấp tỉnh đến cấp huyện, cấp xã công tác công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên nói chung và đội ngũ cán bộ đảng viên công tác trong hệ thống chính trị. Để xây dựng được đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa  “hồng”, vừa “chuyên” đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy luôn chú trọng bồi dưỡng lý luận chính trị với mục tiêu rèn luyện cho đội ngũ cán bộ, đảng viên có lập trường chính trị, tư tưởng vững vàng, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, nêu cao vai trò tiền phong, gương mẫu, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao... Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được đó, công tác giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh còn có những hạn chế nhất định, như: một bộ phận cán bộ, đảng viên nảy sinh những biểu hiện băn khoăn, lo lắng, quan điểm lập trường không vững vàng, có tâm trạng hoài nghi, ảnh hưởng tới tính đồng thuận của xã hội. Tư tưởng trông chờ, ỷ lại, chậm đổi mới tư duy vẫn còn tồn tại trong một bộ phận cán bộ và đảng viên, một số cấp uỷ cơ sở chưa thật sự coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên (nhất là đối với thế hệ trẻ), chưa làm tốt việc học tập, quán triệt chủ trương, nghị quyết của Đảng; Công tác kiểm tra, giám sát đối với cán bộ, đảng viên về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống chưa toàn diện có mặt chậm đổi mới. Các biện pháp để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống có lúc còn thiếu kịp thời, chưa kiên quyết. Việc nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội và dự báo tình hình có thời điểm, có mặt còn chậm, thiếu nhạy bén, thiếu chiều sâu, nên việc chỉ đạo, xử lý đạt hiệu quả chưa cao…(2)

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị, mỗi cấp ủy, cán bộ, đảng viên trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Một là: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục chính trị, tư tưởng nhằm nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch.

Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, hiệu lực quản lý của chính quyền, nâng cao nhận thức trong toàn Đảng và hệ thống chính trị về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác giáo dục lý luận chính trị. Tích cực nghiên cứu, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Thông tin kịp thời tình hình thời sự, chính trị trong nước và quốc tế đến cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Coi đây là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của công tác xây dựng Đảng. Phải xác định đúng vai trò của công tác giáo dục lý luận chính trị; thực hiện nghiêm túc Quy định 54-QĐ/TW ngày 12/5/1999 của Bộ Chính trị về chế độ học tập lý luận chính trị trong Đảng, kết luận số 69-KL/TW ngày 14/4/2010 của Ban bí thư về tiếp tục thực hiện quy định 54-QĐ/TW.

Cấp ủy, thủ trưởng cơ quan, đơn vị phải tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, lấy xây dựng bản lĩnh chính trị, lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân là mục tiêu giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên.  Công tác giáo dục chính trị tư tưởng phải góp phần bồi đắp lý tưởng cách mạng trong sáng, bản lĩnh chính trị vững vàng, để khi đối mặt với khó khăn, thử thách, đứng trước những cám dỗ vật chất, tác động từ các tiêu cực, mặt trái của kinh tế thị trường hay đòn tấn công hiểm độc của các thế lực thù địch, cán bộ, đảng viên vẫn kiên định, vững vàng, không hoang mang, dao động, phai nhạt lý tưởng, giảm ý chí chiến đấu.

Ngăn chặn, phòng ngừa tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” sự suy thoái về đạo đức, lối sống, nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình hiện nay trước hết phải thực sự coi trọng và đổi mới việc giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, làm tốt công tác tuyên truyền, phát huy vai trò của các công cụ, phương tiện tuyên truyền thông qua các bài viết nghiên cứu trao đổi, đăng tài trên các phương tiện thông tin của Trung ương và của tỉnh. Quản lý tốt việc cung cấp, cập nhật, thông tin trên mạng xã hội, tuyên truyền để mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng có nhận thức đúng đắn, phân loại thông tin chính thống và không chính thức từ đó góp phần làm thất bại mọi ý đồ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ nhằm chống phá cách mạng. Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho sát với tình hình thực tế của tỉnh Lạng Sơn… Đây là một trong những biện pháp giúp cho cán bộ, đảng viên chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch.

Hai là, đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo hướng lý luận phải gắn liền với thực tiễn. Nội dung chương trình cần bổ sung kịp thời những quan điểm, chủ trương, chỉ thị, nghị quyết mới của Đảng, Nhà nước và bám sát tình hình thực tiễn đất nước, địa phương, gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”. Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Công tác tổ chức học tập, quán triệt, nghiên cứu chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng phải xác định rõ nội dung, yêu cầu của từng nghị quyết, chỉ thị phù hợp với đối tượng nghe, học. Mỗi cán bộ, đảng viên, quần chúng sau khi được quán triệt, học tập phải nắm được những điểm cơ bản nhất về quan điểm, mục tiêu và các nhiệm vụ, giải pháp của nghị quyết, chỉ thị. Xây dựng chương trình hành động thực hiện nghị quyết bảo đảm sát, đúng với tình hình ở từng cấp, từng ngành, từng cơ quan, đơn vị. Phương pháp giáo dục lý luận chính trị phải thực hiện theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của người học. Cần tăng lượng thời gian học các bộ môn lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và công tác xây dựng Đảng. Đa dạng hóa các phương thức giáo dục lý luận chính trị, kết hợp việc học ở trường, lớp với quá trình tự học của cán bộ, đảng viên, quần chúng.

Coi trọng và tiến hành có hiệu quả các biện pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. Việc giáo dục đạo đức, lối sống không những là tiền đề để nâng cao trình độ lý luận  chính trị mà còn là biện pháp để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.  Bổ sung, hoàn thiện thước đo giá trị các phẩm chất đạo đức cơ bản của cán bộ, đảng viên trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn theo tiêu chí về phẩm chất đạo đức lối sống: “cần”, “kiệm”, “liêm”, “ chính”, “chí công vô tư”; năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; ham học hỏi; có tinh thần phê bình và tự phê bình; dũng cảm đấu tranh chống lại cái sai, bảo vệ cái đúng.

Ba là, Xây dựng, kiện toàn  đội ngũ giảng viên, báo cáo viên các cấp có bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng; thường xuyên trao đổi kinh nghiệm, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên, báo cáo viên các cấp, nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ của công tác giáo dục lý luận chính trị trong tình hình hiện nay. Cấp ủy có thẩm quyền và cơ quan, đơn vị cần tạo điều kiện để đội ngũ này tiếp cận, nắm bắt thông tin mới phục vụ công tác giáo dục, bồi dưỡng. Có cơ chế, chính sách phù hợp để động viên sự tâm huyết và sáng tạo đội ngũ báo cáo viên, giảng viên, trong công tác giáo dục lý luận chính trị.

Bổ sung hoàn thiện các quy định về tiêu chuẩn đạo đức của cán bộ, đảng viên, trong đó cần quy định về kỷ luật phát ngôn, chống tình trạng “nói một đằng, làm một nẻo” , “lời nói không đi đôi với hành động” trong đảng viên. Lên án gay gắt và có hình thức xử lý đối với đức  cán bộ, đảng viên do thiếu thông tin mà đưa ra các phát ngôn thiếu chuẩn mực, thiếu căn cứ làm tổn hại đến uy tín danh dự của cá nhân, tổ chức, làm tổn hại uy tín của Đảng  nhà nước và lợi ích quốc gia, dân tộc, rơi vào âm mưu phân hóa, chia rẽ nội bộ của các thế lực thù địch. Đây là một trong các giải pháp cơ bản, mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa quyết định để làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” kết hợp với bạo loạn lật đổ của các thế lực  thù địch; không để rơi vào âm mưu “tự diễn biến” “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” về tư tưởng, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên cần nâng cao khả năng tự vệ đề kháng để chống lại sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, nhằm nâng cao sức đề kháng, chủ động đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên xuốt và cấp bách trong giai đoạn hiện nay

Bốn là, bản thân cán bộ, đảng viên phải tự giác rèn luyện, nâng cao khả năng “tự bảo vệ”, tăng cường “sức đề kháng” và “độ miễn dịch” trước mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và sự tác động từ mặt tiêu cực của cơ chế thị trường. Vì vậy, muốn phòng ngừa, ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, bản thân cán bộ, chiến sĩ phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng. Mỗi cán bộ, đảng viên xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị; có kế hoạch học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận gắn với chức danh, với nghề nghiệp, với nhiệm vụ cụ thể của cơ quan, đơn vị. Việc lười học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước sẽ là vào một trong những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị. Đồng thời, gắn học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05- CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII với việc tự học, tự nghiên cứu; với tích cực, chủ động đấu tranh, phê phán với các quan điểm sai trái, thù địch, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động.

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện công tác giáo dục lý luận chính trị, trong đó tập trung kiểm tra việc triển khai, quán triệt, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng; việc học tập và làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh; chế độ học tập lý luận chính trị; việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, phong cách tính tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Biểu dương những tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên gương mẫu thực hiện nghiêm, chấp hành tốt việc học tập, nghiên cứu; mặt khác góp ý, phê bình nghiêm khắc đối với những cán bộ, đảng viên có biểu hiện lơ là, chưa nghiêm túc trong học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị có tầm quan trọng và cần thiết đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên. Ban Tuyên giáo các cấp tăng cường tổ chức triển khai thực hiện công tác giáo dục lý luận chính trị. Kịp thời tuyên truyền, quán triệt, triển khai các chỉ thị, nghị quyết; thông tin tình hình thời sự chính trị trong nước và quốc tế; sơ, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, góp phần cung cấp những luận cứ quan trọng trong xây dựng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bổ sung, phát triển  chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới. Thực hiện nghiêm túc các hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ do Ban Tuyên giáo Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ban hành.

Việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính đã góp phần xây dựng bản lĩnh chính trị, tạo dựng lòng tin của cán bộ, đảng viên vào sự lãnh đạo của Đảng, sự thành công của công cuộc đổi mới. Đồng thời, tích cực chủ động đấu tranh chống những tư tưởng quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng./.

ThS. Lô Thị Thu Hường

Phó trưởng phòng QLĐT & NCKH

       (1) Ban Tuyên giáo Trung ương: Tài liệu học tập các nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X (Dành cho cán bộ, đảng viên ở cơ sở), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007, tr.8

       (2) http://tuyengiaolangson.vn/vi/tinh-news/nang-cao-chat-luong-cong-tac-giao-duc-chinh-tri-tu-tuong-trong-tinh-hinh-moi