Hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân là một nhiệm vụ quan trọng, là trách nhiệm của các cơ quan Đảng, Nhà nước, nhiệm vụ công tác thường xuyên của các cấp, các ngành, các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Đây là hình thức biểu hiện trực tiếp của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, của mối quan hệ giữa công dân với Nhà nước, là cầu nối giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước. Không chỉ có cơ quan quản lý hành chính Nhà nước mà ngay các cơ quan tổ chức khác như cấp ủy Đảng, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, Hội đồng nhân dân các cấp cũng phải thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của nhân dân. Chính vì vậy ngay sau khi Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân được ban hành, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp các ngành từ tỉnh đến cơ sở quán triệt, triển khai thực hiện tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân nhằm đảm bảo thực hiện có hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật.
     Trong những năm qua trên địa bàn tỉnh có nhiều dự án phát triển về kinh tế - xã hội liên quan đến thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng về đất đai. Cấp ủy đảng, chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nhằm chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Phân công theo dõi, đôn đốc, kiểm tra công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của cấp ủy, chính quyền các cấp được quan tâm chỉ đạo nhằm hạn chế khiếu nại, tố cáo trong nhân dân. Công tác tổ chức triển khai thực hiện và hướng dẫn đôn đốc thực hiện các quy định pháp luật về tiếp công dân luôn được UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo, kiện toàn về tổ chức, quy định chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, đơn vị nhằm thực hiện có hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở, nêu cao tinh thần trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp, thủ trưởng các cơ quan, đồng thời lựa chọn, bố trí những cán bộ có đủ trình độ, năng lực, phẩm chất làm công tác tiếp công dân.
     Kết quả sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị, công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đạt được những kết quả như sau: Về công tác tiếp công dân các cơ quan hành chính đã tiếp 9.544 lượt tiếp công dân, với khoảng 2.675 vụ việc, trong đó có 11 đoàn đông người. Qua công tác tiếp công dân, đã giải quyết 2.513/2.675 vụ việc, còn 162 vụ việc đang được tập trung chỉ đạo giải quyết. Các cơ quan tư pháp đã tiếp tổng số 2.958 lượt công dân, trong đó Viện Kiểm sát nhân dân hai cấp tiếp 1.052 lượt, Tòa án nhân dân hai cấp đã thực hiện tiếp 867 lượt. Cơ quan thi hành án dân sự toàn tỉnh tiếp 639 lượt, ngành công an tiếp 867 lượt.
     Đối với công tác giải quyết khiếu nại tố cáo các ngành, các cấp chính quyền tiếp nhận 1.520 đơn khiếu nại, tố cáo, qua phân loại xử lý có 750 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết. Kết quả đã giải quyết được 740/750 đơn thuộc thẩm quyền, đạt 98,6%. Từ năm 2014 đến nay các cơ quan tư pháp tiếp nhận 1.188 đơn và đã xử lý, giải quyết 1.188 đơn, không có đơn thư tồn đọng.
     Đạt được những kết quả trên có thể khẳng định: sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực; đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của cấp uỷ đảng các cấp từ tỉnh đến cơ sở, sự tham gia tích cực của các tổ chức đoàn thể, của các cơ quan thông tin đại chúng, tạo được sự thống nhất của cả hệ thống chính trị trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo nên hạn chế được những khiếu kiện đông người, vượt cấp. Lãnh đạo từ tỉnh đến cơ sở đã thực hiện công tác tiếp công dân định kỳ và đột xuất theo quy định, đã lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc bức xúc của công dân, chỉ đạo giải quyết kịp thời đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, đông người. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn một số hạn chế, yếu kém sau: Chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân ở một số cơ sở chưa cao; cán bộ tiếp công dân tại một số xã còn hạn chế về năng lực, trình độ; việc xử lý đơn thư có lúc có nơi còn chậm, còn sai sót về trình tự, thủ tục giải quyết. Nguyên nhân: Công tác tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân chưa thực hiện thường xuyên, liên tục; nhận thức của người dân về chính sách, pháp luật về khiếu nại, tố cáo còn nhiều hạn chế, một số trường hợp người dân mặc dù hiểu rõ các quy định của pháp luật, song vẫn cố tình không chấp hành quyết định giải quyết đúng pháp luật, cho nên dẫn đến trên địa bàn hiện nay còn nhiều vụ việc phức tạp.
     Trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh tình hình khiếu nại, tố cáo tiếp tục diễn biến phức tạp và vẫn tập trung chủ yếu trong lĩnh vực đất đai, nhất là những địa bàn có nhiều dự án thu hồi đất để thực hiện. Nhận thức của nhân dân về pháp luật nhất là pháp luật về khiếu nại, tố cáo còn hạn chế, nên dẫn đến có vụ việc cơ quan nhà nước đã giải quyết nhưng nhân dân vẫn còn khiếu kiện, nhất là các vụ việc khiếu kiện đông người. Tình hình công dân móc nối, liên kết tập trung đông người hoặc bị phần tử xấu xúi dục, kích động lợi dụng dân chủ, quyền khiếu nại để gây áp lực đến cơ quan nhà nước sẽ còn diễn biến phức tạp gây mất an ninh, trật tự trên địa bàn. Do vậy, để làm tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo công dân cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:
     Một là, tiếp tục đẩy mạnh tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân trên địa bàn, bằng việc tập trung sự lãnh đạo của cấp Tỉnh ủy và HĐND, UBND trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cơ quan HĐND từ tỉnh đến cơ sở tăng cường hơn nữa chức năng giám sát chính quyền, đoàn thể quần chúng thực hiện tốt việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Trong các kỳ họp HĐND cần phải đưa ra nội dung xem xét về vấn đề giải quyết khiếu nại, tố cáo qua từng kỳ họp, các đại biểu HĐND phải có trách nhiệm nắm bắt và phản ánh được tình hình khiếu nại, tố cáo trên địa bàn trong các cuộc họp định kỳ hay bất thường. Đồng thời Uỷ ban nhân dân tỉnh cần quan tâm hơn nữa việc chỉ đạo UBND các huyện, thành phố giải quyết triệt để các nội dung khiếu kiện đông người gây ảnh hưởng đến tình hình chung của địa phương.
     Hai là, cấp ủy chính quyền các cấp cần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên các lĩnh vực và bằng nhiều hình thức, nhiều kênh thông tin nhằm đạt hiệu quả thiết thực. Chỉ đạo các cơ quan truyền thông, truyền thanh- truyền hình trên địa bàn tập trung tuyên truyền, phổ biến các văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo công dân tới công dân và cán bộ, công chức ở trên địa bàn toàn tỉnh.
     Ba là, tiếp tục quan tâm kiện toàn tổ chức, bộ máy làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cơ quan quản lý nhà nước cần có cơ chế quản lý phù hợp với yêu cầu mới, nhất là quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, bên cạnh đó cấp ủy chính quyền các cấp tiếp tục nâng cao chất lượng công tác hoà giải ở cơ sở; phát huy vai trò và sự phối hợp của các ban ngành, đoàn thể trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.
     Bốn là, tiếp tục quan tâm về chế độ phụ cấp, trách nhiệm cho cán bộ, công chức tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân đảm bảo quy định hiện hành, để cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ yên tâm, tâm huyết với công việc, nhiệm vụ được giao./.
                                                                                             ThS. Lăng Văn Thăng
                                                                                 GVC. Khoa Nhà nước và pháp luật