Trong những năm qua, thực hiện Quyết định 217-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh đã làm tốt vai trò nòng cốt, đã chủ trì hiệp thương với các đoàn thể chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch giám sát, phản biện xã hội, báo cáo cấp ủy và thông báo dân phù hợp với yêu cầu, đặc điểm địa phương.

           Ủy ban MTTQ tỉnh đã chủ động, sáng tạo triển khai nghiêm túc nhiệm vụ giám sát theo Quyết định số 217 của Bộ Chính trị, trên cơ sở các hướng dẫn và định hướng công tác giám sát hàng năm của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, tình hình thực tế tại địa phương và những vấn đề bức xúc mà cử tri kiến nghị để xây dựng kế hoạch giám sát hàng năm, thực hiện việc ký kết các chương trình phối hợp giám sát giữa MTTQ Việt Nam với các tổ chức  chính trị - xã hội. Ủy ban MTTQ tỉnh đã chủ trì giám sát bằng hình thức tổ chức Đoàn giám sát được 13 cuộc, 7 nội dung đối với 15 đơn vị; giám sát bằng nghiên cứu, xem xét các báo cáo 8 đơn vị, nội dung giám sát tập trung vào việc thực hiện Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn theo Pháp lệnh số 34/2007; về quy trình điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo; về việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới;  giám sát nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở theo chương trình phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc, Thanh tra tỉnh, Sở Tư pháp, Hội luật gia, Đoàn luật sư tỉnh. Qua các đợt giám sát, trên cơ sở báo cáo kết quả của Đoàn giám  sát, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã có 72 ý kiến, kiến nghị, đề xuất với đơn vị được giám sát và các cơ quan có liên quan, nhìn chung các ý kiến, kiến nghị của MTTQ đều được tiếp thu xem xét giải quyết. Bên cạnh đó, Ban Thường trực ủy Ban MTTQ tỉnh đã phối hợp với các cơ quan chức năng, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tổ chức giám sát được 55 cuộc về các lĩnh vực như: Giám sát về triển khai chương trình phối hợp về Tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi với người có công với cách mạng; việc chấp hành pháp luật về quản lý, sản xuất, kinh doanh và sử dụng vật tư nông nghiệp; việc thực hiện Luật hôn nhân và gia đình; Luật phòng, chống bạo lực gia đình...

          Đối với cấp huyện, Ủy ban MTTQ cấp huyện đã chủ trì tổ chức giám sát được cuộc 165 cuộc. Ngoài các nội dung giám sát theo định hướng của Ủy ban MTTQ tỉnh, Ủy ban MTTQ cấp huyện và cơ sở đã chủ động lựa chọn những vấn đề bức xúc mà đông đảo nhân dân quan tâm để giám sát phù hợp với điều kiện, khả năng của đơn vị mình. Giám sát tập trung vào các nội dung như: Việc thực hiện quy định về việc đảng viên đang công tác ở cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với Chi ủy, Đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú; việc giải quyết thủ tục hành chính và khiếu nại, tố cáo của công dân; việc quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước và các nguồn xã hội hóa do nhân dân đóng góp trên địa bàn các xã; việc thực hiện nhiệm vụ năm học và công tác xã công tác xã hội hóa giáo dục, chế độ chính sách hỗ trợ đối với học sinh, giáo viên; việc vận động, quản lý, sử dụng các loại quỹ do nhân dân đóng góp; giám sát việc cấp, phát thẻ BHYT...

          Trong thực hiện việc giám sát ở cấp xã, từ năm 2014 đến nay các Ban thanh tra nhân dân đã giám sát, tham gia giám sát được gần 2.100 cuộc tập trung vào các nội dung như: Việc thực hiện pháp lệnh dân chủ ở xã, phường, thị trấn; việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu về phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng theo Nghị quyết của HĐND; công tác cho vay, quản lý vốn vay hộ nghèo; công tác tiếp công dân, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo; việc triển khai thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới; việc vận động, quản lý, sử dụng các loại quĩ do nhân dân đóng góp, công tác thực hiện các chế độ đối với gia đình chính sách người có công, chính sách xã hội... Ban giám sát đầu tư của cộng đồng đã giám sát được 2.370 cuộc. Qua giám sát các Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng đã có nhiều ý kiến, kiến nghị, đề xuất với chính quyền cùng cấp, các cơ quan chức năng về các vấn đề liên quan đến việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số, về khai thác tài nguyên, khoáng sản, vệ sinh môi trường; tiến độ, chất lượng công trình đầu tư xây dựng cơ bản, qua đó đã góp phần tích cực trong thực hiện Pháp lệnh dân chủ ở xã, phường, thị trấn, đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực tham nhũng, lãng phí trong xây dựng các công trình, dự án trên địa bàn, chất lượng các công trình được bảo đảm, tạo lòng tin trong nhân dân, góp phần giảm thiểu đơn khiếu nại, tố cáo góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại cơ sở.

          Có thể thấy, được sự quan tâm của Cấp ủy, sự tạo điều kiện của chính quyền, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh đã thực hiện tốt việc chủ trì, phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh và các cơ quan chức năng xây dựng, triển khai các hoạt động giám sát đảm bảo đúng quy trình, quy định, kế hoạch đã đề ra; các Sở, ngành, các cơ quan có liên quan của tỉnh, UBND các huyện, thành phố và cơ sở đã tích cực phối hợp có trách nhiệm, tạo điều kiện cho Ban Thường trực Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh trong việc đảm bảo các điều kiện và cùng tham gia các hoạt động giám sát có liên quan. Công  tác giám sát đã từng bước đi vào hoạt động có nề nếp, khoa học hơn, đã lựa chọn được những nội dung giám sát theo các lĩnh vực mà nhân dân và xã hội đang quan tâm, phù hợp với thực tiễn của tỉnh. Qua 5 năm triển khai thực hiện, hoạt động giám sát theo Quyết định số 217 của Bộ Chính trị đã trở thành một hoạt động thường xuyên, trọng tâm và có tác động thực tế, là hoạt động đột phá của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội để thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, hiện thực hóa vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội được Hiến pháp năm 2013 quy định

                                                                                                              GVC, ThS. Phạm Anh Tuấn

                                                                                                  Phó Trưởng khoa Xây dựng Đảng