Sinh thời, Hồ Chí Minh rất quan tâm tới công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Theo Người, xây dựng và chỉnh đốn Đảng không chỉ là nhiệm vụ then chốt, mang tầm chiến lược, mà còn là công việc thường xuyên của Đảng trong vai trò lãnh đạo cách mạng, bởi “Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy”[1]. Chính nhờ công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng luôn được Đảng ta quan tâm, nên trong suốt 92 năm qua, Đảng ta đã chèo lái cách mạng Việt Nam thu được nhiều thắng lợi, nhất là những thành sau sau 36 năm tiến hành đổi mới đất nước.

Ngày 25/10/2021, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Kết luận số 21-KL/TW về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá”. Để phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong việc tuyên truyền, quán triệt, triển khai Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, góp phần đưa Kết luận vào cuộc sống, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng trong từng chi, đảng bộ, Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ đã tổ chức Hội thảo khoa học cấp trường lần 1 năm 2022 với chủ đề: Đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá”. Trong phạm vi bài nghiên cứu, tôi xin lựa chọn nội dung: “Đảng bộ trường Chính trị Hoàng Văn Thụ xây dựng Đảng về đạo đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh” làm chủ đề tham gia Hội thảo khoa học của mình.

1. Tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức 

Trong xây dựng Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm xây dựng Đảng về đạo đức. Người cho rằng: Xây dựng Đảng về đạo đức là cơ hội để mỗi cán bộ, đảng viên tự rèn luyện, giáo dục và tu dưỡng tốt hơn, hoàn thành các nhiệm vụ mà Đảng và Nhân dân giao phó, đặc biệt là giữ gìn phẩm chất đạo đức cách mạng. Cán bộ, đảng viên không phải là thần thánh. Họ là con người, ai cũng có hai mặt tốt - xấu, thiện - ác thường xuyên đấu tranh với nhau. Trong điều kiện môi trường tốt, nếu cán bộ, đảng viên nỗ lực tu dưỡng, phấn đấu, rèn luyện thì mặt tốt, mặt thiện sẽ nổi lên, đẩy lùi mặt ác, mặt xấu và ngược lại.

Vì thế, trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh yêu cầu phải xây dựng được con người xã hội chủ nghĩa, đặc biệt phải có tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Người khẳng định: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, phải có con người xã hội chủ nghĩa và có tư tưởng xã hội chủ nghĩa”[2] . Mặt khác, Theo Người, xây dựng con người xã hội chủ nghĩa nói chung và xây dựng cán bộ trong xã hội xã hội chủ nghĩa nói riêng phải vừa hồng, vừa chuyên. “Hồng” là người giác ngộ cao về chủ nghĩa cộng sản. “Chuyên” là trình độ chuyên môn, là năng lực để thực hiện nhiệm vụ.

 Hồ Chí Minh đưa ra tiêu chí cụ thể của một người cán bộ tốt  là người cán bộ đó phải vừa có đức, vừa có tài. Trong đó, Người coi đạo đức là gốc, Người viết: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”[3].

Điều đặc biệt, Hồ Chí Minh không chỉ đưa ra các tiêu chí, phẩm chất đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên mà Người còn đưa ra cách thức để rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Vì theo Hồ Chí Minh, cán bộ, đảng viên không phải thần thánh, cũng có hạn chế, khuyết điểm nên phải thường xuyên được tu dưỡng, rèn luyện mới có được. Trong tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” (năm 1969) Hồ Chí Minh viết: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Vì thế, Người yêu cầu:

Một là, phải kiên trì, bền bỉ tu dưỡng tư tưởng, rèn luyện đạo đức trong các hoạt động: lao động, đấu tranh, công tác và học tập hàng ngày. Và lấy hoạt động cách mạng để kiểm tra đạo đức cách mạng của bản thân.

Hai là, phải thường xuyên dùng vũ khí tự phê bình và phê bình để đấu tranh quét sạch những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân và mọi tàn tích tư tưởng lạc hậu khác; đồng thời củng cố và phát triển những đức tính tốt đẹp của đạo đức xã hội chủ nghĩa.

Ba là, phải không ngừng nỗ lực học tập toàn diện, chăm lo nâng cao năng lực công tác của cách mạng. Đặc biệt, phải chú ý và ra sức học tập lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh để củng cố đạo đức cách mạng, giữ vững lập trường, nâng cao sự hiểu biết về trình độ chính trị để làm tốt công tác mà Đảng và nhân dân giao, để mưu cầu hạnh phúc cho nhân dân.

Sau thực tiễn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, thấy rõ tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng về đạo đức, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng (1.2016), Đảng ta đã nhấn mạnh và bổ sung vào công tác xây dựng Đảng nội dung xây dựng Đảng về đạo đức: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức”. Nhiệm vụ xây dựng Đảng về đạo đức hiện nay đã được Đại hội XII chỉ rõ: Kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng, bè phái, lợi ích nhóm, nói không đi đôi với làm. Xây dựng và thực hiện tốt các quy định để phát huy tốt vai trò gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách, thực hiện nghiêm cơ chế kiểm tra, giám sát. Trên cơ sở đó, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (1.2021), tiếp tục bổ sung và phát triển. Đảng ta đã đưa ra một số điểm đáng lưu ý trong vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức: tiếp tục kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng với các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt hơn; hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới; để cho mỗi cán bộ đảng viên thấy rõ bổn phận, trách nhiệm của mình mà rèn luyện, phấn đấu. Đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm nêu gương, nhất là người đứng đầu. Trên tinh thần đó, tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII tiếp tục bàn và đi đến thống nhất ban hành Kết luận số 21-KL/TW “về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"”. Mục đích là nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao đạo đức cách mạng, kiên quyết đấu tranh quét sạch chủ nghĩa cá nhân...

Để đưa Kết luận số 21 KL/TW vào cuộc sống, trong thời gian qua, trên phạm vi cả nước đã không ngừng tổ chức triển khai Kết luận đến toàn thể Đảng bộ, chi bộ và đảng viên, góp phần đưa Kết luận vào cuộc sống, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng trong từng chi, đảng bộ.

2. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng về đạo đức ở trường Chính trị Hoàng Văn Thụ tỉnh Lạng Sơn hiện nay

Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Tỉnh ủy có nhiệm vụ là đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân cấp cơ sở. Trong thời gian qua, nhà trường đã không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng đến học viên thông qua từng tiết giảng, bài học cụ thể, qua đó góp phần nâng cao nhận thức và khả năng vận dụng của học viên về quan điểm đường lối, chủ trương của Đảng vào thực tiễn, mang lại hiệu quả cao. Riêng năm 2021, Đảng ủy trường đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, triển khai, thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... Thực hiện Kế hoạch số 18-KH/ĐUK, ngày 04/2/2021 của Đảng ủy khối các cơ quan tỉnh về thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Đảng ủy trường đã ban hành Kế hoạch số 69-KH/ĐU, ngày 23/2/2021 về thực hiện Chỉ thị số 05- CT/TW năm 2021. Qua đó, các chi bộ đã cụ thể hóa các nội dung của Chỉ thị 05-CT/TW phù hợp với nhiệm vụ, chương trình, kế hoạch công tác năm 2021. Chỉ đạo các chi bộ xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch sinh hoạt chuyên đề. Nội dung sinh hoạt chuyên đề tập trung vào nâng cao chất lượng giảng dạy, nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình... Tổ chức Hội nghị sơ kết học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 - 2020, tặng khen cho 02 tập thể và 09 cá nhân có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Trong giai đoạn 2016 – 2020, có 01 đồng chí được Đảng ủy khối tặng giấy khen có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đặc biệt, ngày 30/11/2021, Bí thư Đảng ủy trường đã ký Quyết định số 112/QĐ/ĐU về Ban hành Quy định chuẩn mực đạo đức cán bộ, đảng viên, viên chức Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Trong Quy định chuẩn mực đạo đức cán bộ, đảng viên, viên chức Trường có ghi rõ 5 điều cụ thể:

1. Đối với Tổ quốc: Trung thành, phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”

2. Đối với Nhân dân: Gần dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của Nhân dân, hiểu dân, phục vụ Nhân dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân

3. Đối với công việc: Hiểu biết, trách nhiệm, yêu nghề, tận tụy, vượt khó phấn đấu hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ

4. Đối với đồng nghiệp: Đoàn kết, chân tình, thẳng thắn, hợp tác, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ

5. Đối với bản thân: Nêu gương cần, kiệm, liêm, chính, sống và làm việc theo Hiếp pháp và pháp luật, có ý thức rèn luyện đạo đức, lối sống theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và nêu gương theo Quy định số 101-QĐ/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Quy định số 55-QĐ/TW của Bộ Chính trị.

Thông qua từng quy định cụ thể với từng điểu, cán bộ, đảng viên, viên chức nhà trường luôn chủ động, tích cực rèn luyện, thực hiện tốt 5 chuẩn mực đạo đức đối với mỗi người với từng cương vị khác nhau để góp phần xây dựng Đảng bộ trường trong sạch, vững mạnh.

3. Một số giải pháp nhằm thực hiện tốt các quy định về chuẩn mực đạo đức cán bộ, đảng viên, viên chức Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ trong thời gian tới

* Đối với Đảng bộ trường:

Thứ nhất, tích cực quán triệt các Nghị quyết của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XI, XII, XIII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Chỉ thị số 05 CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Thứ hai, tổ chức các cuộc Hội thảo khoa học các cấp và sinh hoạt chuyên đề về nội dung đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá” nhằm nâng cao nhận thức cán bộ, đảng viên, giảng viên về tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức để nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng bộ trường. Quan trọng hơn, mỗi cán bộ, đảng viên, giảng viên hiểu rõ nội dung của Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng vận dụng linh hoạt vào từng nội dung giảng dạy, nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng của nhà trường.

Thứ ba, tiếp tục đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Bác Hồ trong đó nhấn mạnh việc “làm theo”. Học Bác nhất là phải gắn “nói” đi đôi với “làm”, “làm” phải kiểm tra, đánh giá đúng đắn để “nêu” (nêu gương điển hình). Điển hình trong lời nói, việc làm, trong đạo đức và trong lối sống.

Thứ tư, xây dựng và nhân rộng điển hình tiên tiến để thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW. Thực hiện tốt điều đó sẽ là tạo động lực thúc đẩy toàn trường thi đua rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên mọi lĩnh vực. Cần xây dựng, hoàn thiện các tiêu chí điển hình tiên tiến, làm cơ sở để các tập thể, cá nhân phấn đấu, bình xét, khen thưởng. Khi bình xét cần được tiến hành công khai, dân chủ; các tập thể, cá nhân được biểu dương, khen thưởng phải là những tấm gương thực sự tiêu biểu.

* Đối với giảng viên:

Một là, phải thường xuyên trau dồi phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng

Phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu chủ nghĩa xã hội, hiểu biết sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; chấp hành đúng quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; không hoang mang dao động về chính trị tư tưởng, có niềm tin vào sự nghiệp đổi mới của đất nước; tâm huyết với sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Đảng và Nhà nước.

Luôn giữ tính đảng trong hoạt động nghiên cứu, giảng dạy, coi đây là vũ khí để đấu tranh tư tưởng, chính trị.

Luôn nêu cao ý thức trách nhiệm trong nhận diện những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống. Đồng thời cùng xây dựng tập thể không có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong công tác cũng như đời sống hàng ngày. Nêu gương về đức khiêm tốn, giản dị, tác phong sâu sát thực tế, gần gũi để thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Hai là, không ngừng học tập nâng cao trình độ lý luận, tổng kết thực tiễn để bài giảng mang tính thuyết phục và thực tiễn sinh động cao.

Chú ý trau dồi, nâng cao kiến thức chuyên ngành để phát huy năng lực, sở trường của bản thân. Phải tu dưỡng, tự tìm hiểu, nghiên cứu thông qua sách, học hỏi đồng nghiệp; nhất là qua thực tiễn; qua các đợt tập huấn để nâng cao năng lực bản thân.

Không ngừng đổi mới phương pháp dạy học tích cực, phù hợp đối tượng, nội dung, hình thức giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng.

Ba là, luôn thực hành cần, kiệm, liêm, chính; chí công vô tư. Nêu cao tinh thần đoàn kết, dân chủ trong tập thể đơn vị. Tích cực tuyên truyền và kiên quyết chống tư tưởng cục bộ, bè phái và các biểu hiện cơ hội, thực dụng vì lợi ích cá nhân, “lợi ích nhóm”...

Tóm lại, công tác xây dựng Đảng về đạo đức là một trong những nhiệm vụ then chốt của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam còn nhiều khó khăn, phức tạp với sự những thay đổi khó lường của tình hình thế giới thì việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa có đạo đức cách mạng, vừa có năng lực thực hiện nhiệm vụ càng trở nên quan trọng. Việc nghiên cứu đầy đủ tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng về đạo đức và sự vận dụng trong xây dựng các quy định chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên, viên chức trường Chính trị Hoàng Văn Thụ trong thời gian qua đã đem lại kết quả tích cực. Tôi hy vọng rằng, cùng với sự tích cực lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy trường, chủ động của cán bộ, đảng viên, viên chức trong thực hiện các quy định chuẩn mực đạo đức sẽ góp phần xây dựng Đảng bộ trường thực sự trong sạch, vững mạnh, lãnh đạo nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho tỉnh./.

ThS. Nguyễn Thị Lan Hương

GVC - Phó Trưởng khoa lý luận cơ sở