Cơ chế “một cửa” là giải pháp đổi mới về phương thức làm việc của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương các cấp, nhằm tạo chuyển biến cơ bản trong quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức và công dân. Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta đã chỉ rõ sự cần thiết phải tiến hành cải cách hành chính, coi đây là một giải pháp quan trọng góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Cải cách hành chính được triển khai trên nhiều nội dung: cải cách thể chế, cải cách tổ chức bộ máy hành chính, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, cải cách tài chính công và hiện đại hóa nền hành chính, trong đó cải cách thủ tục hành chính là một khâu quan trọng và được đặt ra ngay từ giai đoạn đầu của tiến trình cải cách. Thủ tục hành chính liên quan không chỉ đến công việc nội bộ của một cơ quan, một cấp chính quyền, mà còn đến các tổ chức và công dân trong mối quan hệ với Nhà nước. Các quyền, nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp hay ở các văn bản pháp luật khác có được thực hiện hay không, thực hiện như thế nào, về cơ bản, đều phải thông qua thủ tục hành chính do các cơ quan, các cấp chính quyền nhà nước quy định và trực tiếp giải quyết.

Nhận thức rõ  mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác cải cách thủ tục hành chính. Trong những năm qua UBND phường Chi Lăng đã thực hiện tốt các thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quản lý nhà nước theo quy định của cơ quan cấp trên. Các văn bản của cơ quan có thẩm quyền ban hành điều chỉnh các thủ tục hành chính đều được UBND phường, công chức trực tiếp giải quyết các thủ tục hành chính áp dụng kịp thời, đảm bảo đúng quy định, tạo điều kiện cho tổ chức, công dân đến giao dịch. UBND phường Chi Lăng hiện có 21 cán bộ, công chức (thiếu 02 công chức so với quy định) và 05 lao động hợp đồng. Trong đó, Cao học: 01 đồng chí; Đại học: 16 đồng chí; Cao đẳng: 02 đồng chí; Trung cấp 02 đồng chí. Năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021. UBND phường Chi Lăng đã làm tốt công tác cải cách thủ tục cách hành chính, với những nội dung cụ thể trên các lĩnh vực như sau:

Về Kiểm soát việc ban hành mới các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền

Công tác kiểm soát TTHC luôn được UBND phường quan tâm, chỉ đạo cán bộ, công chức trong đơn vị, đồng thời chỉ đạo các bộ phận chuyên môn thường xuyên rà soát,  cập nhật các văn bản mới được ban hành của cơ quan cấp trên các thủ tục hành chính không còn phù hợp để kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung thay thế. Kịp thời triển khai thực hiện các TTHC do cơ quan có thẩm quyền mới ban hành để giải quyết cho tổ chức, công dân đúng quy trình, đảm bảo thuận tiện, chính xác.

 Về rà soát, đánh giá và thực hiện các quy định về đơn giản hóa thủ tục hành chính

Đã xây dựng kế hoạch rà soát TTHC trên một số lĩnh vực năm 2021, trọng tâm là các TTHC lĩnh vực hộ tịch, do thay đổi căn cứ pháp lý và các quy trình giải quyết, đến nay UBND phường đã rà soát được 4/4 TTHC theo kế hoạch của UBND thành phố; niêm yết công khai bộ thủ tục hành chính đã được chuẩn hóa theo Quyết định của UBND tỉnh. UBND phường đã niêm yết công khai địa chỉ tiếp nhận, xử lý kiến nghị của cá nhân, tổ chức đối với TTHC tại Bộ phận một cửa của phường.

 Về công khai thủ tục hành chính

UBND phường đã bố trí hợp lý nơi làm việc của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của phường, đã đầu tư trang thiết bị cần thiết để Bộ phận một cửa của phường hoạt động có hiệu quả. Đã niêm yết công khai Bộ thủ tục hành chính cấp xã tại bộ phận một cửa của phường, số TTHC được niêm yết công khai tại bộ phận là 98 TTHC, đồng thời giao cho Công chức Tư pháp - hộ tịch phường thường xuyên theo dõi, kiểm tra việc niêm yết các TTHC, bổ sung, thay thế kịp thời.

 Về thực hiện cơ chế một cửa

 Số thủ tục hành chính giải quyết theo cơ chế một cửa tổng số TTHC của cơ quan: 83/98 TTHC. Cử công chức Tư pháp - hộ tịch tham gia tập huấn việc giải quyết 01 TTHC liên thông (Thủ tục đăng ký khai sinh; cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi; đăng ký thường trú). Kết quả giải quyết yêu cầu của tổ chức, công dân theo cơ chế một cửa đạt 100%: trong năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021 UBND phường đã tiếp nhận được 14.888 hồ sơ đề nghị giải quyết được 14.888 hồ sơ, trả cho tổ chức, công dân theo đúng quy định, cụ thể: Thủ tục hành chính "đăng ký khai sinh", thủ tục "cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi" 594 hồ sơ. Thủ tục hành chính thực hiện cơ chế một cửa: Lĩnh vực chứng thực: 11.928 hồ sơ; Lĩnh vực Tư pháp-hộ tịch 1.402 hồ sơ; Lĩnh vực Địa chính - xây dựng, tài nguyên, môi trường 532 hồ sơ; Lĩnh vực Văn hóa-xã hội, bảo trợ xã hội: 112 hồ sơ; Lao động - thương binh: 26 hồ sơ; Lĩnh vực thanh tra, giải quyết đơn thư: 32 hồ sơ; Lĩnh vực thi đua-khen thưởng: 262 hồ sơ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được còn có một số hạn chế như việc cập nhật các văn bản mới quy định về thủ tục hành chính do cơ quan có thẩm quyền ban hành để  rà  soát, sửa đổi, bổ sung của một số bộ phận đôi lúc chưa được kịp thời; công tác đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch cải cách hành chính của phường chưa thường xuyên. Nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức về tầm quan trọng công tác cải cách hành chính chưa đúng mức; công tác tham mưu của các bộ phận cho UBND thực hiện chỉ đạo, điều hành cải cách hành chính còn hạn chế, chưa đề ra nhiều giải pháp tổ chức thực hiện hiệu quả. Các văn bản quy phạm pháp luật quy định các TTHC thường xuyên thay đổi dẫn đến việc cập nhật các quy định về thủ tục hành chưa được kịp thời.

Để thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa  cần tập trung thực hiện tốt các giải pháp sau:

Thứ nhất, Xây dựng kế hoạch cải cách thủ tục hành chính đảm bảo thiết thực, trọng tâm theo kế hoạch của cơ quan cấp trên, thực hiện việc kiểm tra công tác cải cách hành chính đối với các bộ phận chuyên môn.

Thứ hai, tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền về cải cách hành chính và kiểm soát thủ tục hành chính nhằm nâng cao nhận thức của cá nhân, tổ chức và đội ngũ cán bộ, công chức về ý nghĩa, mục tiêu, tầm quan trọng của công tác cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính; thông tin rộng rãi về hoạt động và kết quả cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính đến mọi đối tượng; khuyến khích cá nhân, tổ chức tham gia cải cách hành chính. Tiếp tục thực hiện khắc phục các chỉ số cải cách hành chính bị đánh giá thấp năm 2020 của thành phố; đẩy mạnh cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính nhằm nâng cao chất lượng các thủ tục hành chính.

Thứ ba, đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác kiểm soát thủ tục hành chính, tích cực kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn nghiệp vụ kiểm soát thủ tục hành chính đối với các bộ phận chuyên môn. Thực hiện kịp thời việc rà soát, thống kê các thủ tục hành chính làm văn bản kiến nghị kịp thời lên các cơ quan chuyên môn cấp trên; niêm yết các TTHC mới do tỉnh công bố; cập nhật các văn bản liên quan đến TTHC để xây dựng kế hoạch rà soát; thường xuyên làm tốt công tác kiểm soát TTHC.

Thứ tư, thực hiện tốt công tác tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định hành chính nhằm nâng cao chất lượng các quy định hành chính, nâng cao vai trò của cá nhân, tổ chức trong giám sát việc thực hiện thủ tục hành chính của cơ quan hành chính nhà nước.

Thứ năm, tăng cường đầu tư trang thiết bị  nâng cấp, sửa chữa trụ sở bộ phận “một cửa” theo quy định của cơ quan cấp trên diện tích phòng làm việc phải đạt 40m²  trở lên để  phục vụ người dân, tổ chức. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá quá trình triển khai thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính. Nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành, kỷ cương, kỷ luật của cán bộ, công chức, viên về cải cách hành chính trong cơ quan, đơn vị mình quản lý; quan tâm chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức và phẩm chất chính trị cho đội ngũ cán bộ, công chức, để nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tận tụy phục vụ nhân dân./.  

        Hoàng Xuân Yến

Khoa Nhà nước và pháp luật